Στην πόλη των αρχαίων Μακεδόνων

Ατµόσφαιρα µυστηριακή, πράσινο, νερά, κι ένας ανοιχτός αρχαιολογικός χώρος που σας προσκαλεί να τον περιηγηθείτε. Αυτό είναι το Δίον, η αρχαία ιερή πόλη των Μακεδόνων στους πρόποδες του Ολύµπου, που κρύβει αµέτρητους θησαυρούς.

Ελάχιστα χιλιόµετρα από τη θάλασσα, τον Θερµαϊκό κόλπο, οι αρχαίοι Μακεδόνες έχτισαν προς τιµήν του Διός Υψίστου την πόλη αυτή, που κατοικήθηκε από τον 5ο αιώνα π.Χ. µέχρι τον 5ο αιώνα µ.Χ., γνώρισε µεγάλες δόξες και την εγκατάλειψη, ώσπου ανακαλύφθηκε στις αρχές του 19ου αιώνα. Αν και δεν ήταν µεγάλη πόλη, ο Λίβιος θαυµάζει τα κτίρια και το πλήθος των αγαλµάτων της.

Το Δίον ήταν ο ιερός τόπος όπου συγκεντρώνονταν οι Μακεδόνες για να λατρέψουν τον ∆ία και τους Ολύµπιους θεούς, ενώ, σύµφωνα µε την παράδοση, η περιοχή συνδέεται µε τον θάνατο και τον ενταφιασµό του Ορφέα. Ο βασιλιάς Αρχέλαος Α’ της Μακεδονίας (413-399) θέσπισε στο Δίον πανηγύρεις και σκηνικούς αγώνες προς τιµήν του Δία και των Μουσών που διαρκούσαν εννέα ηµέρες, τα Ολύµπια τα εν Δίω. Αργότερα ο Φίλιππος γιόρτασε στο Δίον την καταστροφή της Ολύνθου, κι ο Αλέξανδρος, πριν εκστρατεύσει στην Ασία, έκανε τελετουργικές θυσίες στον Δία. Κατά παραγγελία του Αλέξανδρου στήθηκε εκεί µετά τη µάχη του Γρανικού το χάλκινο σύνταγµα, έργο του Λυσίππου, που αναπαριστά τους 25 ιππείς-εταίρους που σκοτώθηκαν στη µάχη.

Δεξιά στην είσοδο του αρχαιολογικού χώρου βρίσκεται το θέατρο του Δίου, που κάθε καλοκαίρι φιλοξενεί το σηµαντικό Φεστιβάλ Ολύµπου. Αµέσως µετά, η λίµνη, όπως και οι διάφορες πηγές του ποταµού Βαφύρα σ’ όλη την έκταση του χώρου, είναι µια ένδειξη ότι στον χώρο λατρεύονταν και οι Μούσες.

Το ιερό της Δήµητρας είναι ο παλαιότερος ναός του Δίου, και λειτουργούσε αδιάλειπτα από τα τέλη του 6ου αιώνα π.Χ. ως τον 4ο αιώνα µ.Χ. Αδερφή του Δία, θεά της βλάστησης και της γονιµότητας, λατρευόταν στο Δίον σε δύο δίδυµους ναούς από λαξεµένους λίθους, στον έναν εκ των οποίων ήρθε στην επιφάνεια το κεφάλι από άγαλµά της. Το ιερό ταυτίστηκε µε βεβαιότητα από σχετική αναθηµατική επιγραφή. Οι ναΐσκοι, µε βάση τα πολλά και ποικίλα ευρήµατα της ανασκαφής, χρονολογούνται στον 5ο αιώνα π.Χ. Το ιερό είναι τριγυρισµένο µε περίβολο, καθώς στα µυστήρια είχαν πρόσβαση µόνο οι µυηµένοι.

Ανατολικότερα, το ιερό του Διός ανήκει στη ρωµαϊκή περίοδο, και είναι το πρώτο που ανακαλύφθηκε στην Ελλάδα προς τιµήν του «Υψίστου» ή «Ουράνιου Διός». Στο τέµενός του βρέθηκαν στήλες όπου αναγράφονταν συνθήκες συµµαχίας, τιµητικά ψηφίσµατα κ.ά. Σύµφωνα µε τις επιγραφικές µαρτυρίες το συγκεκριµένο ιερό του Διός ήταν εξαιρετικά σηµαντικό για τους Μακεδόνες, καθώς εκεί δηµοσιεύονταν επίσηµα κείµενα σε πέτρινες στήλες, αλλά και υψώνονταν τα αγάλµατα των Μακεδόνων βασιλέων.

Δίπλα του, συνδεόµενο µε ένα γεφυράκι, αποκαλύπτεται µια µεγάλη έκπληξη της ανασκαφής, το ιερό της Ίσιδας Λοχίας, βυθισµένο στο νερό, σε µια θέση αφιερωµένη στην Άρτεµη Ειλειθυία, τη θεά του τοκετού. Μέσα στα νερά βρέθηκε ασύλητο ιερό, ένα εντυπωσιακό αρχιτεκτονικό σύνολο µε πολυάριθµα αναθήµατα στους Αιγύπτιους θεούς Ίσιδα, Σάραπι και Άνουβι. Η λατρεία της Ίσιδας προϋπήρχε από τα ελληνιστικά χρόνια. Το ιερό στέγαζε επίσης άλλες λατρείες όπως του Ποσειδώνα και της Αφροδίτης, αντίγραφο του αγάλµατος της οποίας θα δείτε στο χώρο, αφού το πρωτότυπο βρίσκεται στο µουσείο.

Στα δυτικά του χώρου των ιερών βρίσκεται το ελληνιστικό θέατρο, µε προσανατολισµό βορειοανατολικό, από το οποίο σώζεται µόνο το κοίλον. Τα καθίσµατα ήταν κατασκευασµένα από διαφόρων ειδών πήλινες πλίνθους. Νοτιοανατολικά του ελληνιστικού θεάτρου, το ρωµαϊκό θέατρο εκτιµάται ότι οικοδοµήθηκε τον 2ο αιώνα µ.Χ.

Για την εξυπηρέτηση των προσκυνητών χτίστηκαν επίσης τα ρωµαϊκά λουτρά, οι θέρµες, πολυτελείς εγκαταστάσεις δηµόσιων λουτρών που θεωρούνται µοναδικές σε µέγεθος και πολυτέλεια. Καλύπτουν έκταση µεγαλύτερη από 4.000 τετραγωνικά µέτρα, οικοδοµήθηκαν τον 3ο αιώνα µ.Χ., και το συγκρότηµα περιλάµβανε λουτήρες σε αίθουσες µε ψυχρά και θερµά λουτρά, βοηθητικούς χώρους και εξελιγµένο σύστηµα παροχής και αποχέτευσης, ενώ θερµαινόταν µ’ ένα σύστηµα µε υπόκαυστα. Από την ύπαρξη λατρευτικών αγαλµάτων του Ασκληπιού φαίνεται ότι οι θέρµες χρησίµευαν επίσης για την άσκηση λατρείας, πιθανόν συνδεδεµένης µε τη θεραπευτική φύση του νερού.

Ένα από τα σηµαντικότερα κτιριακά συγκροτήµατα του αρχαίου ∆ίου είναι η λεγόµενη Έπαυλη του Διονύσου. Ο πλέον εντυπωσιακός χώρος στο οικοδόµηµα ήταν µια τετράγωνη αίθουσα συµποσίου µε δάπεδο που καλυπτόταν από πολύχρωµο ψηφιδωτό µε σκηνές από τον διονυσιακό κύκλο. Το θέµα της κεντρικής παράστασης είναι ο θρίαµβος του Διονύσου. Ο θεός είναι ανεβασµένος σε άρµα που το σέρνουν θαλάσσιοι πάνθηρες και κρατά στα χέρια του ρυτό και θύρσο. Δίπλα του ένας Σειληνός µε χιτώνα και πορφυρό ιµατίδιο. Τους θαλάσσιους πάνθηρες οδηγούν δύο ζεµένοι θαλάσσιοι κένταυροι. Γύρω από την παράσταση απεικονίζονται θεατρικές µάσκες. Αυτό το τεράστιο ψηφιδωτό έχει µεταφερθεί σε ειδικό χώρο στην αρχειοθήκη, όπου µπορεί κανείς να το θαυµάσει.

Οι ανασκαφές στο Δίον συνεχίζονται και τα ευρήµατά τους µας πληροφορούν αφενός για ζητήµατα της ιστορίας των αρχαίων Μακεδόνων κι αφετέρου φωτίζουν τον τρόπο διαβίωσης των κατοίκων µιας ιερής πόλης.

Info

Ωράριο λειτουργίας
(από 1 Απριλίου µέχρι 31 Οκτωβρίου)

Αρχαιολογικός χώρος: καθηµερινά 08.00-19.30
Αρχαιολογικό Μουσείο: Δευτέρα-Κυριακή 08.00-19.30 (Τρίτη 11:00- 18:00)

Τιµή εισιτηρίου: Ενιαίο 8€, µειωµένο 4€

Τηλ. Αρχαιολογικός χώρος: +30 23510 53206
Αρχαιολογικό Μουσείο: +30 23510 53484

ancientdion.org

Από τον σιδηροδροµικό σταθµό της Κατερίνης, στον οποίο µπορείτε να φτάσετε από πολλές πόλεις της Ελλάδας, παίρνετε το τρένο για το Λιτόχωρο. Η διάρκεια του ταξιδιού δεν υπερβαίνει τα 10 λεπτά.

Ενημερωθείτε για τις προσφορές και τις εκπτώσεις επί των αρχικών τιμών, κλείνοντας έγκαιρα το εισιτήριό σας στην ιστοσελίδα μας.

Dion In Numbers
 

1.000 χρόνια χωρίς διακοπή προκύπτει από τα αρχαιολογικά ευρήματα ότι κατοικούνταν το Δίον. Τον 5ο αιώνα μ.Χ. εγκαταλείπεται η πόλη μετά από καταστρεπτικούς σεισμούς και άλλες θεομηνίες. 

2.250 μ. είναι η περίμετρος των τειχών της πόλης και 360 στρέμματα η οχυρωμένη πόλη που έχει ανακαλυφθεί ως τώρα. 670 μέτρα από Βορρά προς Νότο είναι το μήκος της κεντρικής οδού που διασχίζει την πόλη.

 
1,5 χιλιόμετρο απείχε στην αρχαιότητα από τη θάλασσα το Δίον, με το οποίο συνδεόταν μέσω του ποταμού Βαφύρα, ο οποίος τότε ήταν πλωτός.

31 π.Χ. Μετά τη νίκη του Ακτίου, ο Οκταβιανός Αύγουστος μετέφερε μαζικά Ρωμαίους στην πόλη και ίδρυσε αποικία. 

1805-1807: ο Βρετανός αντισυνταγματάρχης, τοπογράφος και περιηγητής W. M. Leake ταύτισε τη θέση του Δίου.   

1928-1931 ξεκίνησε η πρώτη ανασκαφική έρευνα. Από το 1973 και μετά οι ανασκαφές δεν έχουν σταματήσει, φέρνοντας συνέχεια στο φως νέα ευρήματα.